Het coronavirus (COVID-19) houdt Nederland in zijn greep en de verspreiding van het virus zorgt voor veel vragen bij mensen met type 1 diabetes. Eerder meldden we al de do’s en dont’s rondom het coronavirus en type 1 diabetes. Hieronder proberen we, met hulp van dr. Henk-Jan Aanstoot van Diabeter, antwoord te geven op de meest gestelde vragen over het coronavirus en type 1 diabetes.
Maar voordat we verdergaan, moet je aan aantal dingen weten. Allereerst hebben we de algemene feiten over het coronavirus hiervoor je op een rijtje gezet. Daarnaast:
- We weten nog maar weinig over COVID-19. Een aantal dingen kunnen we onderbouwen met kennis van vergelijkbare epidemieën uit het verleden en inmiddels komen ook de eerste rapportages uit de landen die ons voorgingen: China en Italië. De antwoorden op de meest gestelde vragen komen voort uit deze kennis en de richtlijnen van het RIVM.
- We weten het meeste over ernstig zieke patiënten die op de intensive care (IC) lagen, omdat zij bijvoorbeeld beademing nodig hadden. Er is nog weinig informatie over de mensen die misschien wel besmet zijn (geweest) met het coronavirus, maar hier minder klachten van hebben ondervonden.
- We weten weinig van de cijfers. De kennis van nu meldt dat bijna de helft van de mensen met COVID-19 inmiddels hersteld zijn. Maar dit is de helft van de bewezen coronapatiënten. We hebben alleen geen exacte cijfers van hoe groot die groep daadwerkelijk is. Alle getallen, bijvoorbeeld in relatie tot het percentage mensen met diabetes of percentage IC-opnames, zeggen dus niet per se iets over de situatie hier, in Nederland, of de ‘kans’ die iemand, met of zonder type 1 diabetes, heeft om ziek te worden.
Dan volgt nu hieronder het antwoord op een aantal veelgehoorde vragen de afgelopen dagen.
Heb ik met type 1 diabetes meer kans om het coronavirus te krijgen?
Het kortste antwoord: nee, tot nu toe lijkt dit niet zo te zijn. Iets uitgebreider: we weten nog weinig over de verspreiding van dit virus, dus we kunnen het niet met zekerheid zeggen. Mensen met type 1 diabetes hebben eigenlijk een prima afweersysteem.
In China en Italië lagen best veel mensen met type 1 diabetes op de intensive care, maar uit studies blijkt dat deze groep vaak meerdere aandoeningen had. Dit zijn dezelfde aandoeningen die het RIVM noemt als het gaat om ‘verhoogd risico’: long-of hartproblemen, nierfalen, etc. Op deze lijst staat ook diabetes mellitus. Hiermee worden alle types diabetes genoemd. Omdat we nog weinig weten over het coronavirus is het RIVM voorzichtig. Vandaar dat zij spreken over de volledige groep.
Dit alles neemt niet weg dat het, met of zonder type 1 diabetes, van belang is besmetting zoveel mogelijk te voorkomen. Volg de maatregelen van het RIVM dus zo goed mogelijk op:
- Was je handen regelmatig
- Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog
- Gebruik papieren zakdoekjes
- Schud geen handen
- Blijf thuis als je verkoudheidsklachten krijgt
Word ik met type 1 diabetes zieker van het coronavirus dan anderen?
Zoals we eerder al noemden: over COVID-19 is nog weinig bekend. Er valt dus ook nog niet met zekerheid iets te zeggen over de effecten van het virus op mensen met type 1 diabetes. Inmiddels blijkt uit een aantal onderzoeken in China dat het risico dat iemand ernstig ziek wordt eerder verband houdt met een hogere leeftijd, een hoge bloeddruk en diabetes risicofactoren.
In deze studies wordt echter geen onderscheid gemaakt in het type diabetes. Wel kunnen we het vergelijken met de effecten van vergelijkbare infectieziektes. Op basis daarvan kunnen we het volgende zeggen. Het coronavirus maakt mensen met type 1 diabetes niet per se zieker, maar de gevolgen van de infectie kunnen wel heviger zijn.
Totdat we meer weten over het coronavirus zien we mensen met diabetes, welk type dan ook, als risicogroep. Dat betekent dat voorzichtigheid geboden is en mensen passende maatregelen moeten nemen.
Waar moet ik rekening mee houden als ik ziek word met type 1 diabetes?
Of het het coronavirus is of niet: met type 1 diabetes moet je op een aantal dingen letten als je ziek wordt. Ketonen, bloedsuikers, genoeg vocht, voldoende koolhydraten, niet stoppen met insuline, etc. Hoe je dat het beste doet, lees je hier.
Wanneer moet ik met type 1 diabetes contact opnemen met mijn arts?
In principe hoef je bij milde klachten geen contact op te nemen met je huisarts of internist-endocrinoloog. Het advies van het RIVM luidt: heb je verkoudheidsklachten of verhoging tót 38 graden Celsius? Blijf thuis, ziek uit en zorg dat je anderen niet besmet. Je hoeft de huisarts niet te bellen. Worden je klachten erger, heb je koorts (meer dan 38 graden Celsius) én hoest je of adem je moeilijk? Dan moet je wel bellen met de huisarts of huisartsenpost.
Verder geldt uiteraard het protocol bij ziek zijn zoals je afgesproken hebt met jouw diabetesteam. Zorg dat je de contactgegevens klaar hebt liggen voor als het nodig is. Ziek op zoek naar een telefoonnummer wil niemand.
Kan ik aan het werk met type 1 diabetes en de mogelijke verspreiding van het coronavirus?
Op deze vraag is uiteraard geen eenduidig antwoord te geven. Het advies van het RIVM blijft leidend: werk thuis als het kan, volg de hygiënemaatregelen op, vermijd het openbaar vervoer als je tot een kwetsbare groep behoort. Dat zijn maatregelen die op dit moment voor iedereen verstandig zijn om op te volgen.
De manier waarop je naar je werk reist, de inhoud van je werkzaamheden en je eigen gezondheid bepalen dus of jij met type 1 diabetes aan het werk kan. Bedenk of je met het uitvoeren van jouw werk sneller het risico loopt om een infectie op te lopen en of je werkplek ‘veilig’ is. De mogelijkheden en opties moet je uiteraard bespreken met je werkgever.
Hoe zit het met medicatie als ibuprofen: kan ik deze veilig blijven gebruiken?
Over het gebruik van bloeddrukpillen en medicijnen als ibuprofen gaan veel verhalen de ronde. Sars-CoV-2 virussen, zoals het coronavirus, kunnen zich binden aan receptoren van cellen die verbandhouden met het effect van een groep bloeddrukverlagendemiddelen: de ACE-inhibitors en ARB’s. Uit een eerste studie in China bleek dat een groot deel van de ziekste patiënten zowel een hoge bloeddruk als ook vaak diabetes had.
Op dit moment is de relatie tussen deze medicatie, diabetes en het virus onduidelijk. De patiënten in het onderzoek uit China hadden vaak ook problemen met andere organen. Hierdoor kan nu nog weinig gezegd worden over of hier een direct verband zit.
Hetzelfde geldt voor medicijnen als ibuprofen. Hierover is nog weinig bekend. Wel is het advies in Nederland niet direct ibuprofen te nemen bij pijn of koorts. De voorkeur gaat in eerste instantie uit naar paracetamol.
Ontstaat door het coronavirus een tekort aan medicijnen en hulpmiddelen voor mensen met type 1 diabetes?
Tot op heden zijn er nog geen tekorten. De grote producenten verwachten voor insuline ook niet dat er snel een tekort zal ontstaan. De productie vindt verspreid over de wereld plaats, waardoor de kans dat insuline niet meer gemaakt kan worden klein is.
Voor andere medicijnen, zoals bloeddrukpillen en pijnstillers, ligt het iets anders. Als de productie van middelen en hulpstoffen in China stil blijft liggen en ook de productie in andere landen, zoals India, stokt, zou er mogelijk een tekort kunnen ontstaan.
Live Q&A
Bovenstaande informatie geeft een antwoord op een aantal vragen, maar uit alle reacties op social media blijkt dat onder mensen met type 1 diabetes nog veel meer vragen spelen. Binnenkort zal in een uitzending van Diabeter Live, in samenwerking met Breakthrough T1D, aandacht besteed worden aan de ontwikkelingen rond het coronavirus, specifiek gericht op type 1 diabetes. Volg ons op Facebook of Instagram. Dan houden we je op de hoogte.
Meer informatie over het coronavirus in het algemeen, vind je hier:
——————————————————————————–
Bronnen:
Diabeter. (2020, 18 maart). Corona en diabetes: de meestgestelde vragen. Geraadpleegd op 18 maart 2020 van https://diabeter.nl/nl/over-di…
Fang, L., Karakiulakis, G., & Roth, M. (2020). Are patients with hypertension and diabetes mellitus at increased risk for COVID-19 infection? The Lancet Respiratory Medicine. https://doi.org/10.1016/s2213-…
Guan WJ, Ni ZY, Hu Y, Liang WH, Ou CQ, He JX, et al. Clinical Characteristics of Coronavirus Disease 2019 in China. The New England journal of medicine. 2020.
Breakthrough T1D. (z.d.) T1D and coronavirus: What you need to know. Geraadpleegd op 17 maart 2020 van https://www.jdrf.org/coronavir…
Breakthrough T1D AU. (2020, 6 maart). T1D and coronavirus: What you need to know. Geraadpleegd op 17 maart 2020 van https://jdrf.org.au/t1d-and-co…
Li R ea. Substantial undocumented infection facilitates the rapid dissemination of novel coronavirus (SARS-CoV2). Science (New York, NY. 2020.
RIVM. (2020, 16 maart). Nieuw coronavirus (COVID-19). Geraadpleegd op 17 maart 2020 van https://www.rivm.nl/coronaviru…
Zhang JJ, Dong X. Clinical characteristics of 140 patients infected with SARSCoV- 2 in Wuhan, China. Allergy. 2020.