Van 20 tot 23 juni vond in Chicago de jaarlijkse conferentie van de American Diabetes Association plaats, een grote organisatie die zich inzet voor mensen met diabetes. Tijdens deze conferentie werden baanbrekende studies en behandelingen op het gebied van type 1 diabetes gepresenteerd. Hieronder vind je een selectie van de meest opvallende: van celtherapieën en nieuwe medicijnen tot inzichten in het immuunsysteem en darmmicrobioom. Veel onderzoek is mede mogelijk gemaakt door financiering vanuit Breakthrough T1D.
Celtherapie met Zimislecel (Vertex Pharmaceuticals)
Bij deze behandeling worden insuline-producerende cellen (gemaakt uit stamcellen) in het lichaam geplaatst. Een jaar na de behandeling maakten alle 12 deelnemers nog steeds insuline aan. Tien van hen waren zelfs helemaal onafhankelijk van externe insuline. Mensen die deze behandeling ondergaan, hebben wel zware medicijnen nodig die het afweersysteem onderdrukken.
Celtherapie zonder immuunonderdrukking (Sana)
Om die zware afweeronderdrukkende medicijnen te vermijden, experimenteert de Amerikaanse biotech-startup Sana met gedoneerde eilandjes die zo aangepast zijn dat ze het immuunsysteem kunnen vermijden. Zes maanden na implantatie maken deze cellen nog steeds insuline aan bij de eerste deelnemer.
Medicijn baricitinib remt afbraak insulineproducerende cellen
Dit middel kan mensen mogelijk helpen die kort geleden de diagnose type 1 diabetes hebben gekregen. Baricitinib vermindert bepaalde afweercellen (‘natural killer’-cellen) die een rol spelen bij de auto-immuunreactie en daarmee het vernietigen van de insulineproducerende cellen.
Darmbacteriën en type 1 diabetes
Onderzoek laat zien dat mensen met type 1 diabetes meer bacteriën in hun darmen hebben die ontstekingen kunnen bevorderen. Sommige van deze bacteriën beïnvloeden de immuuncellen die een rol spelen bij de immuunreactie tegen bètacellen.
Bestaande medicijnen ook nuttig bij type 1 diabetes
Medicijnen zoals GLP1-agonisten en SGLT-remmers, die vaak bij type 2 diabetes worden gebruikt, hebben ook voordelen voor mensen met type 1 diabetes. Ze kunnen helpen bij gewichtsbeheersing, verbetering van bloedsuikerwaarden en vermindering van de insulinebehoefte. SGLT-remmers verbeteren daarnaast ook de gezondheid van de nieren.
Leverenzymen activeren met TTP399
Het medicijn TTP399 activeert het leverenzym glucokinase, dat helpt bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Bij mensen met type 1 is dit enzym minder actief, en TTP399 moet ervoor zorgen dat het enzym geactiveerd wordt. Hierdoor blijft de bloedsuikerspiegel beter onder controle met minder hypo’s en zonder verhoogd risico op ketoacidose (gevaarlijke verzuring van het bloed door insulinetekort).
Minder insuline nodig door volagidemab
Externe insuline kan leiden tot een relatief hoge insulinespiegel ten opzichte van de bloedglucose, wat insulinegevoeligheid vermindert en mogelijk bijdraagt aan de ontwikkeling van hart- en vaatziekten. Het medicijn volagidemab remt de glucose-afgifte door de lever, waardoor de insulinebehoefte afneemt. Dit verbetert de insulinegevoeligheid en de bloedsuikerregulatie – zonder verandering in gewicht.
Meer weten?
Bekijk het volledige overzicht van de ADA-conferentie via breakthrought1d.org en de video hieronder.