Celstress voorkomen

Type 1 diabetes ontstaat doordat het afweersysteem de bètacellen aanvalt. Maar dat is niet de oorzaak van de ziekte. Die ligt bij de bètacellen zelf, zo ontdekten wetenschappers nog maar een paar jaar geleden. De bètacellen krijgen stress en maken daarom een foutief eiwit aan. Het afweersysteem accepteert dit eiwit niet en zet de auto-immuunaanval in. Hoe kan stress in de bètacellen worden voorkomen? Dat onderzoeken wetenschappers nu.

De plek van de stress

Hoe dichter we bij de oorzaak van type 1 diabetes komen, hoe sneller wetenschappers oplossingen voor de ziekte kunnen vinden. Onderzoekers ontleden daarom de bètacel. Ze kijken in welk stuk van de cel stress ontstaat. En welke eiwitten de bètacel daarna aanmaakt. Die eiwitten zorgen namelijk dat de bètacellen ineens gezien worden als niet-lichaamseigen door het afweersysteem.

Ook doen wetenschappers specifiek onderzoek naar medicijnen die stress in de bètacellen kunnen voorkomen. Dit kan een nieuw medicijn zijn, maar wetenschappers kijken ook naar bestaande medicijnen voor andere ziekten. Op dit gebied werken wetenschappers uit verschillende vakgebieden met steun van Breakthrough T1D samen. Het gebruik van bestaande medicijnen is een groot voordeel, want die medicijnen zijn vaak al uitgebreid getest op veiligheid. Daarom kunnen wetenschappers een medicijn sneller uitproberen bij mensen met type 1 diabetes.

Nieuwe afstoting voorkomen

Maar de celstress aanpakken blijft ingewikkeld. De stress in de bètacellen ontstaat al ruim voordat iemand de diagnose type 1 diabetes krijgt. Daarom is het van belang dat wetenschappers de ziekte eerder op kunnen sporen. Nu komen kinderen en jongeren vaak met een extreem hoge bloedglucose in het ziekenhuis. De diagnose type 1 diabetes is dan definitief. Wetenschappers ontwikkelen betere manieren om mensen te screenen op stoffen die kunnen wijzen op type 1 diabetes.

Breakthrough T1D investeerde eerder al in onderzoek dat aantoonde dat twee specifieke auto-antistoffen in het bloed wijzen op type 1 diabetes. Heeft iemand deze twee auto-antistoffen allebei? Dan is de kans bijna 100% dat iemand type 1 diabetes krijgt. Als er een manier is om bètacelstress te voorkomen, dan is de controle op auto-antilichamen essentieel.

Meer over dit onderzoek in Nederland

Het onderzoek van dr. Arnaud Zaldumbide richt zich op het ontstaan van type 1 diabetes….

Het onderzoek van dr. Saurabh Vig is gericht op het ophelderen van de rol van stress bij de vernietiging van bètacellen….